GAZİANTEP GEÇİŞ TÖRENLERİNDE ZILGIT EŞLİĞİNDE SÖYLENEN MANZUM ÜRÜNLER (Bildiri)

 GAZİANTEP GEÇİŞ TÖRENLERİNDE ZILGIT EŞLİĞİNDE SÖYLENEN MANZUM ÜRÜNLER

Özet 

        Anonim Türk halk şiiri konu ve işlev bakımından oldukça zengindir. Hemen her geçiş töreninde örneklerine rastlanan bu ürünler mani, türkü, ağıt vb. tür ve biçimlerde karşımıza çıkmaktadır. Gaziantep yöresinde yapılan geçiş törenlerinde zılgıt eşliğinde manzume söyleme geleneği yaygındır. Bu manzumeler yöre halkının kültür, inanç, deneyim ve bilgileriyle şekillenerek geleneğin kurallarıyla nesilden nesile aktarılıp günümüze kadar ulaşmıştır. Bugüne kadar üzerinde kapsamlı bir bilimsel çalışmanın yapılmadığı zılgıt eşliğinde söylenen manzum ürünler, pek çok işleviyle de dikkat çekicidir. Küreselleşmenin etkisiyle hemen her alanda görülen çözülmelerden kendine düşen payı geçiş törenleri ve bu törenler etrafında gelişen gelenekler de almıştır. Günümüzde hâlâ yaşayan söz konusu geleneğin icra bağlamı içerisinde ele alınıp ürünlerinin incelenmesi önemlidir. 

     Bu bildiride Gaziantep iline ait geçiş töreni gelenekleri içerisinde önemli bir rolü bulunan ve özellikle kadınlar tarafından icra edilen zılgıt eşliğinde söylenen manzum ürünler ele alınıp incelenmiştir. Biçim bakımından daha ziyade mani ya da beyit şeklinde olan bu ürünler, Gaziantep’te yaşayan sözlü kaynaklardan derlenmiş, ardından halkbiliminin bağlam merkezli kuramlarından performans teori çerçevesinde incelenmiştir. Ayrıca bu ürünlerin işlevlerine de değinilmiştir. Araştırma alanında, geçiş törenlerinde zılgıt eşliğinde manzume söyleme geleneğinin canlı bir şekilde devam ettiği tespit edilmiştir. 

 Anahtar Sözcükler: Anonim halk şiiri, Gaziantep, geçiş törenleri, mani, manzum ürünler, zılgıt.

    Bildiriye ulaşmak için aşağıda academia sayfasının linki verilmiştir. 

URL: https://www.academia.edu/107006956/GAZ%C4%B0ANTEP_GE%C3%87%C4%B0%C5%9E_T%C3%96RENLER%C4%B0NDE_ZILGIT_E%C5%9EL%C4%B0%C4%9E%C4%B0NDE_S%C3%96YLENEN_MANZUM_%C3%9CR%C3%9CNLER